Huidverzorging

De huid is ons grootste orgaan en meteen ook het enige dat de hele dag direct wordt blootgesteld aan allerlei invloeden van buitenaf. De huid heeft een belangrijke beschermende functie voor onze gezondheid. Zo beschermt het je lichaam tegen stoten en uitrekken, UV-straling en verlies van vocht. Maar ook beschermt je huid je tegen bacteriën en sommige virussen.

Naast dat de huid ons beschermt, zorgt de huid ervoor dat we een van de belangrijkste zintuigen kunnen gebruiken: de tast.

Huidlagen

Onze huid bestaat uit meerdere huidlagen, met allemaal een eigen functie.

Epidermis

De buitenste laag heet de epidermis, ook wel de opperhuid genoemd. Deze laag is superdun, maar heeft een erg belangrijke functie: het is onze huidbarrière.

Wist je dat de epidermis zich elke maand vernieuwt? De epidermis bestaat uit hoorncellen en een ‘basale laag’. In de basale laag worden steeds nieuwe hoorncellen gevormd die deze naar boven schuiven en dan overgaan in een dode, verhoornde laag (de hoornlaag of stratum corneum).

Lederhuid

De laag onder de epidermis noemen we de lederhuid (dermis). Hier bevinden zich onder andere de zweetklieren, talgklieren en bloedvaten, maar ook elastine en collageenvezels.

De lederhuid wordt dunner in de loop van het leven en veranderingen aan de lederhuid zorgen voor huidveroudering (rimpels, slapper worden van de huid). Helaas ligt deze laag te diep om met huidverzorging te bereiken.

De bovenste laag van de epidermis is de hoornlaag. Het bestaat uit dode hoorncellen – en lijkt dus niet erg belangrijk. Maar niks is minder waar! Deze hoornlaag is misschien wel een van de belangrijkste stukjes van onze huid, want dit is de zogenaamde huidbarrière – en zorgt voor de echte bescherming: tegen alles van buitenaf, maar ook dat de huid niet te veel water verliest bijvoorbeeld.

De hoornlaag kunnen we vergelijken met de muur van een huis: de hoorncellen zijn de bakstenen en het cement wordt gevormd door huidlipiden.

Een gezonde huidbarrière

Als de huidbarrière gezond is, is de huid zacht en soepel en sterk genoeg om je te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Maar is de huidbarrière verstoord, dan is de huid ruw, rood, schilferig, geïrriteerd en kan het jeuken. Ook is het nog eens zo dat je huid dan als het ware ‘open’ staat; de huid verliest meer vocht en droogt uit. Je hebt dan een grotere kans dat allerlei stoffen je huid binnendringen.

Door allerlei externe factoren kan de huidbarrière verstoord worden. Bijvoorbeeld door zon, temperatuurverschillen en het gebruik van verkeerde bad- en doucheproducten of huidproducten met irriterende ingrediënten. Het is daarom niet verkeerd om aandacht aan je huid te besteden en de huid goed te verzorgen.

De huidbarrière herstellen

Door een goede huidverzorging kan je de huidbarrière herstellen. Door een droge huid bijvoorbeeld goed te verzorgen, kan deze een stuk opknappen. Maar soms is het lastig om de huidbarrière weer gezond te maken. Zo is de huidbarrière bij eczeem altijd verstoord. Daarom vraagt zo’n huidprobleem om een specifieke behandeling.

En hiernaast zijn er natuurlijk nog meer huidproblemen, die allemaal vragen om een eigen behandeling. Denk aan huidaandoeningen als psoriasis, handeczeem of keratosis pilaris. Maar bij bijna elk van deze huidproblemen geldt dat neutrale verzorgingsproducten de huidbarrière ondersteunen.

De huid verandert ons hele leven met ons mee. Als baby hebben we nog een hele kwetsbare huid. De huid is dan nog iets dunner en kan snel uitdrogen. Dit komt doordat de huidcellen minder dicht op elkaar zitten en de huid dus meer ‘open’ staat. En naarmate we ouder worden, gaan we losser in ons velletje zitten. We krijgen rimpels en plekjes of vlekjes die er eerst nooit zaten.

Dit proces van huidveroudering is natuurlijk. Maar soms gaat het sneller door externe factoren. Zon en roken zijn de twee grootste boosdoeners voor een snelle huidveroudering. En naast dat UV-stralen het proces van huidveroudering versnellen, kunnen ze ook nog eens huidkanker veroorzaken. Het is daarom belangrijk om je huid te beschermen tegen de zon.

Huidallergie

Wist je dat in Europa een op de vier personen een huidallergie ontwikkelt? Deze toename wordt onder andere veroorzaakt door het gebruik van parfum of conserveringsmiddelen. Ben je eenmaal allergisch voor een bepaalde stof, dan kom je er nooit meer van af. Het is dus belangrijk om huidverzorgingsproducten met parfum, geurstoffen, kleurstoffen en andere allergenen te vermijden.

Wat je juist wél terug wil zien in huidverzorgingsproducten zijn ingrediënten die echt wat doen voor je huid. Zo zorgen ingrediënten als niacinamide en glycerine voor herstel van de huidbarrière. Huideigen lipiden, ureum en sheabutter zorgen voor een optimale hydratatie.

Huid hydrateren

Helaas is het niet zo dat als je maar genoeg water drinkt, je huid vanzelf minder droog wordt. Je kunt dus niet je huid hydrateren van binnenuit. Ook vocht inbrengen door crèmes kan niet letterlijk. Wat wél kan is dat bepaalde ingrediënten zoals ureum en lipiden zorgen dat de huid beter in staat is vocht vast te houden.

Als je cosmetica in Nederland koopt, dan kun je ervan uitgaan dat die niet slecht voor je gezondheid zijn. Er kunnen wel nadelen aan zitten. Zo zie je op veel producten staan dat ze ‘natuurlijk’ zijn, of ‘dermatologisch getest’. Dit zijn marketingclaims. Ze zeggen absoluut niet dat een product beter is. Zo zijn natuurlijke stoffen in ‘natuurlijke huidverzorging’ niet per se beter dan synthetische stoffen, wat soms wel wordt gedacht. En ook ‘dermatologisch getest’ zegt niets over de werkzaamheid of de kwaliteit van een product.

Anti-aging?

Oogcrèmes, maskers, antirimpelcrèmes – het zijn producten die veel beloven maar vaak niets uithalen. Zo is een oogcrème vaak niet meer dan een ingedikte dagcrème, duurder en in een klein tubetje.

Wil je rimpels écht tegengaan? Dan is het goed om te weten dat de beste antirimpelcrème een dagcrème met SPF is. Door je huid dagelijks te beschermen tegen de zon, voorkom je ook andere tekenen van huidveroudering zoals pigmentvlekken. Ook voorkom je dat eventuele bestaande pigmentvlekken donkerder worden.

Vegan cosmetica

Vegan cosmetica is echt een opkomende trend. Het houdt in dat er geen ingrediënten van dierlijke oorsprong zijn gebruikt in producten. Editie NL vroeg eens naar mijn professionele mening als dermatoloog hierover. Dat een product vegan is, betekent niet dat het meer werkzaam of beter is. Maar voor mensen die minder dierlijke producten willen gebruiken, is het fijn om te weten of een product vegan is of niet.

Goed voor je huid zorgen is belangrijk! Maar hoe doe je dat precies? En met welke huidproducten? Dat is voor iedereen anders. Het hangt vooral af van het huidtype dat je hebt.

Als dermatoloog vind ik drie stappen heel belangrijk als het gaat om de huid verzorgen: schoonmaken, verzorging en zonbescherming.

• Stap 1: schoonmaken

Een goede huidverzorging gaat verder dan alleen het smeren van crèmes: het begint namelijk met schoonmaken. Door de huid te reinigen verwijder je vuil, make-up, overtollig talg en micro-organismen.

Probeer bij het schoonmaken lief voor je huid te zijn: dus niet boenen en geen agressieve reinigingsproducten gebruiken. Zorg altijd voor een gezichtsreiniger die pH-neutraal is en geen harde/ agressieve reinigers bevat.

En probeer hiernaast niet vaak, lang en heet te douchen of badderen. Dit droogt de huid uit. Gebruik je ook nog eens zeep, dan spoel je je huidvetten zo door het afvoerputje. Belangrijk is het daarom om te kiezen voor zeepvrije bad- of doucheproducten, bijvoorbeeld op oliebasis.

• Stap 2: verzorging

Na reinigen is verzorging belangrijk, met name wanneer er sprake is van een droge huid. Met een goede huidverzorging kan je een verstoorde huidbarrière herstellen en houd je de gezonde huidbarrière in optimale conditie. Een goede verzorging van je huid is dus echt geen overbodige luxe!

Welke crème je gebruikt, dat hoeft niet ingewikkeld te zijn; het draait allemaal om het gebruiken van neutrale huidproducten – ook als je huidproblemen hebt, zoals acne of rosacea.

• Stap 3: zonbescherming

Bescherm je huid tegen de zon met een zonnebrandcrème. Zonnebrandcrème is belangrijk om zonneschade en huidkanker te voorkomen. Ook ga je, door je huid te beschermen tegen UV-stralen, meteen huidveroudering tegen. Wist je dat zonblootstelling de grootste externe oorzaak is van huidveroudering? Hier kan je je dus gewoon tegen beschermen, door je dagelijks in te smeren met een dagcrème met SPF of zonnebrandcrème.

Bij huidtypes moet ikzelf, en veel dermatologen met mij, vooral denken aan de Fitzpatrick-classificering. Hierbij kijken we naar de hoeveelheid pigmentatie van de huid. Meer hierover lees je op de adviespagina zonbescherming & zonverbranding. Maar een indeling die vaker wordt gebruikt, is een indeling die wat zegt over de hoeveelheid huidvetten die de huid produceert.

• Normale huid. Als je geluk hebt, heb je een normale huid die precies de goede hoeveelheid huidvetten produceert. Fijn!
• Droge huid. Een droge huid produceert te weinig huidvetten. Gevolg is dat de huid snel trekkerig aanvoelt.
• Vette huid. Een vette huid produceert juist te veel huidvetten. Hierdoor voelt deze huid vet aan en ontstaan er sneller puistjes.
• Gecombineerde huid. Velen hebben een combinatie van droog en vet, dus een gecombineerde huid. De huid is bijvoorbeeld droog op de wangen en te vet in bijvoorbeeld de T-zone (voorhoofd en neus).

Het soort huidtype dat je hebt, is voornamelijk genetisch bepaald. Maar het kan ook worden beïnvloed door andere zaken, zoals stress, hormonen, het weer, huidverzorging en leeftijd. In het algemeen kun je stellen dat elke huid droger wordt in de loop van het leven.

Welk huidtype heb ik?

Lees de punten hieronder om na te gaan of je een droge of vette huid hebt.

Droog

• mijn poriën zijn klein
• ik heb vaak last van een droog, trekkend gevoel
• crèmes trekken supersnel in
• ik heb regelmatig last van schilfertjes en ruwe huid
• na douchen of gezicht wassen trekt mijn huid

Vet

• mijn poriën zijn groot, met name op mijn neus, kind en voorhoofd
• ik heb last van verstopte poriën
• wanneer ik mijn huid aanraak voel ik olieachtige / vette substantie
• ik heb regelmatig last van acne / puistjes
• crème’s zorgen vaak voor een vettig laagje
• mijn huid gaat glimmen in de loop van de dag en vaak sta ik ook glimmend op foto’s

Vind je het alsnog lastig om te bepalen welk huidtype je hebt? Dan kun je de volgende test doen: was je gezicht en houd een paar uur na het wassen een stukje vloeipapier tegen je neus of wang, net naast je neus. Als het papiertje blijft plakken of een vette plek laat zien, dan heb je waarschijnlijk een vette huid.