Een minder bekende, maar toch veelvoorkomende vorm van eczeem is seborroïsch eczeem. De schatting is dat drie tot vijf procent van de bevolking last heeft van deze jeukende en soms ontsierende aandoening. Hoewel seborroïsch eczeem onschuldig is, kan het wel storend zijn. Daarom geef ik je hier graag advies en tips.
Drs Leenarts over seborroïsch eczeem
Wat is seborroïsch eczeem?
- Bij seborroïsch eczeem heb je last van rode, schilferende plekken die met name voorkomen op het gezicht en op de behaarde hoofdhuid.
- De schilfertjes kunnen wat gelig van kleur zijn en er een beetje vettig uitzien.
- Waarschijnlijk speelt een gist een grote rol. Deze gist is op iedere huid aanwezig, maar de ene persoon is gevoeliger voor de aanwezigheid ervan dan de ander.
- Seborroïsch eczeem is niet besmettelijk.
Verloop en klachten
Seborroïsch eczeem is een vorm van eczeem. De precieze oorzaak ervan is niet bekend. Op dit moment gaat de wetenschap ervan uit dat het gaat om genetische aanleg, de samenstelling van talg en een gist.
Deze gist, pityrosporum ovale (malassezia furfur), speelt waarschijnlijk een grote rol in het ontwikkelen van seborroïsch eczeem. De gist komt voor op het vetlaagje van de huid en is op íedere huid aanwezig. Maar de ene persoon is gevoeliger voor deze gist dan een ander. Want bij sommige mensen reageert de huid op de aanwezigheid van deze gist in de vorm van een ontstekingsreactie. Deze ontstekingsreactie uit zich in de kenmerkende rode, schilferende plekken. Echter, dit zijn veronderstellingen, want het is onbekend hoe seborroïsch eczeem precies ontstaat. Zoals hierboven beschreven: ook erfelijkheid lijkt een rol te spelen.
Atopisch eczeem vs seborroïsch eczeem
Seborroïsch eczeem ontstaat op een andere manier dan atopisch eczeem. Zoals ik hierboven schreef, is gist waarschijnlijk een veroorzaker bij seborroïsch eczeem. Dit is niet het geval bij atopisch eczeem. Ook geeft seborroïsch eczeem nauwelijks tot geen jeukklachten – dit is bij atopisch eczeem wel het geval.
Baby, kinderen en jongvolwassenen
Pasgeboren baby’s kunnen ook last hebben van seborroïsch eczeem. Hierbij is er sprake van rode schilferende plekken in de lichaamsplooien in de hals, achter de oren, in gelaat, rug, oksels en luiergebied. Het onderscheid met atopisch eczeem is vaak lastig. Een groot verschil is dat de jeuk bij seborrhoïsch eczeem meestal milder is dan bij andere vormen van eczeem.
In de kinderjaren komt seborroïsch eczeem nagenoeg niet voor. Pas in de puberteit steekt seborroïsch eczeem de kop op, en op jongvolwassen leeftijd is deze aandoening het meest actief.
Seborroïsch eczeem en stress
Wat heel typisch is voor seborroïsch eczeem is dat het erg stressgevoelig is. Deze vorm van eczeem kan uitgelokt worden of verergeren door emotionele spanningen. Ook hebben mensen in de winter meer last van deze vorm van eczeem dan in de zomermaanden.
Hoe herken ik het?
Deze vorm van eczeem herken je aan de rode, schilferende plekjes die soms jeuken. De plekjes komen voor op het gezicht; tussen de wenkbrauwen, in de plooien naast de neus en op het voorhoofd. Een andere voorkeurslocatie is de behaarde hoofdhuid. Daarnaast kan seborroïsch eczeem voorkomen achter de oren, onder de borsten, in de liezen, rondom de navel en in de bilspleet.
De schilfers zien er geel en vettig uit. Hoewel seborroïsch eczeem heel vervelend kan zijn, is het geen reden om je zorgen te maken om je gezondheid. Deze vorm van eczeem komt bij gezonde mensen voor en heeft geen onderliggende relatie met andere ziektes.
Seborroïsch eczeem behandelen
- Als je last hebt van hoofdroos, een milde vorm van seborroïsch eczeem, dan kun je starten met een anti-roos shampoo. Liefst één die schilfertjes tegengaat en je hoofdhuid tegelijkertijd ook nog verzorgt. Een ingrediënt in shampoo dat dit kan, is ureum. Deze lichaamseigen stof gaat de schilfertjes tegen en hydrateert de hoofdhuid optimaal.
- Bij plekjes in je gezicht of op het lichaam is het raadzaam de huisarts te bezoeken. De huisarts kan je helpen met medicatie om de aanwezigheid van de gisten te verminderen en om de ontstekingsreactie te beperken. Dit kan bijvoorbeeld met een medicinale crème en/of shampoo (Ketoconazol/Miconazol/Selsun) die gisten bestrijdt.
- Mocht dit onvoldoende helpen, dan kan je huisarts of dermatoloog je een lichte hormoonzalf voorschrijven om de ontstekingsreactie te onderdrukken.
Periodes van rust en verergering
Vaak gaat het na de behandeling van seborroïsch eczeem een tijdje goed, maar het kan altijd weer terugkomen. Een periode van rust kan worden afgewisseld met periodes van verergering. Zo kan het jarenlang goed gaan, maar kan je er opeens spontaan weer last van krijgen. Dit maakt seborroïsch eczeem een chronische huidaandoening.
Tips bij seborroïsch eczeem
- Seborroïsch eczeem is erg gevoelig voor stress. Speelt deze vorm van eczeem weer op, ga dan even bij jezelf te rade of stress misschien een rol kan spelen.
- Gebruik bij seborroïsch eczeem op de hoofdhuid een milde shampoo, eventueel met het ingrediënt ureum erin verwerkt.
- Gebruik op het gezicht milde huidverzorgingsproducten zonder allergenen die de huid niet nog meer kunnen irriteren. Bijvoorbeeld mijn Dagcrème SPF30, of Dag & Nachtcrème.
- Het kan zijn dat medicijnen noodzakelijk zijn. Raadpleeg een arts voor medisch advies.
Veelgestelde vragen over seborroïsch eczeem
Ja, hoofdroos is eigenlijk een milde vorm van seborroïsch eczeem. Door je haren regelmatig met anti-roos shampoo of shampoo met ureum te wassen én goed uit te spoelen, verbetert roos vaak ook al. Blijf je last houden van roos en dit storend vinden, dan kan de huisarts je helpen met een medicinale shampoo.
Wanneer er korstjes van je hoofdhuid loskomen of wanneer je ze zelf verwijdert, kunnen er inderdaad haren meekomen. Maar deze haren komen gegarandeerd terug!
Bij een milde vorm van seborroïsch eczeem, hoofdroos, wil je graag dat de shampoo de schilfertjes tegengaat en je hoofdhuid tegelijkertijd ook verzorgt. Een ingrediënt in shampoo dat dit kan, is ureum. Dit ingrediënt zie je dan ook graag terug in een seborroïsch eczeem shampoo.
Als er echt sprake is van roodheid en forse schilfers is het meestal nodig om medicinale shampoos te gebruiken, zoals Selsun en Ketoconazol shampoo.
Honing op de huid is geen goed idee. Integendeel zelfs. Honing is hydroscopisch, wat wateraantrekkend betekent. Smeer je honing rechtstreeks op de huid, dan droogt het je huid dus zelfs enorm uit. Denk maar even aan wat honing op een boterham doet: na een paar uur is de boterham helemaal hard en uitgedroogd. Honing heeft wel antibacteriële eigenschappen, en zit daarom vaak in wondbedekkers en zalven.
Seborroïsch eczeem en voeding lijken geen verband te hebben. Dus wat je eet, verergert of vermindert deze vorm van eczeem niet.
Seborroïsch eczeem kan soms met ups en downs voorkomen. Een periode van rust kan worden afgewisseld met periodes van verergering. Je kunt nooit volledig van eczeem genezen waardoor het een chronische huidaandoening is.
Meer advies van Drs Leenarts
