Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker en komt helaas steeds meer voor. UV-straling, maar ook de zonnebank kunnen de kans op huidkanker vergroten. Je kunt huidkanker herkennen aan een verandering op de huid, zoals een glanzend bultje of een ruw plekje. Huidkanker kan snel ontstaan en groeien: belangrijk dus om er snel bij te zijn. Hoe herken je huidkanker en hoe bescherm je je ertegen? Ik geef graag advies en deel tips.
Drs Leenarts over huidkanker
In het kort
- Er zijn veel verschillende vormen van huidkanker maar de drie meest voorkomende soorten zijn het basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom.
- Huidkanker kan overal op de huid voorkomen, dus ook bijvoorbeeld op de oogleden, op de hoofdhuid, in je oor of in de nagels. Belangrijk dus om huidkanker op tijd te herkennen.
- Het komt echter vaker voor op de gebieden van het lichaam die veel zonlicht zien zoals het gezicht en de handruggen.
- Hoe meer zonschade, hoe groter de kans op het ontwikkelen van huidkanker.
- Bescherming tegen UV-straling bereik je door middel van beschermende kleding of zonnebrandcrèmes.
- Raadpleeg je huisarts of dermatoloog bij twijfel over een huidafwijking.
Verloop en klachten
Vormen van huidkanker
Hoe herken je huidkanker? Ik omschrijf de drie meest voorkomende vormen.
1. Basaalcelcarcinoom
Het basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker en groeit heel langzaam. Er bestaan verschillende vormen basaalcelcarcinoom, een oppervlakkig groeiende vorm ziet eruit als een schilferend plekje wat meestal geen klachten geeft of een beetje kan jeuken. Het nodulair groeiende basaalcelcarcinoom ziet eruit als een roze of huidskleurig glanzend bultje met daarin soms enkele bloedvaatjes. Dit type geeft meestal ook weinig klachten maar kan jeuken, pijn doen of de neiging hebben om open te gaan en dan makkelijk te bloeden. Daarnaast bestaan er nog agressievere vormen die de neiging hebben om in de diepte te groeien en het omliggende weefsel aan te tasten. In principe zaait een basaalcelcarcinoom niet uit.
2. Plaveiselcelcarcinoom
Het plaveiselcelcarcinoom is de tweede meest voorkomende vorm van huidkanker en groeit in tegenstelling tot het basaalcelcarcinoom meestal snel. Het ontstaat meestal vanuit een gebied waar al zonschade zit, dit noemen we dan een voorstadium en ziet eruit als een schilferende, soms rode huidafwijking die ruw aanvoelt. Lang niet al deze plekken worden een plaveiselcelcarcinoom, maar als dit wel gebeurt, dan zal de plek groter worden en in sommige gevallen ook klachten gaan geven. Denk aan pijn of bijvoorbeeld makkelijk bloeden. Dit type huidkanker kan uitzaaien naar de lymfeklieren en andere organen als het niet op tijd ontdekt en behandeld wordt.
3. Melanoom
Een melanoom is een kwaadaardige moedervlek en kan een agressieve vorm van huidkanker zijn. Hoe je deze vorm van huidkanker kunt herkennen en meer lees je op de adviespagina over moedervlekken.
Wie krijgen er huidkanker?
Huidkanker kan op alle leeftijden voorkomen, maar wordt vaker gezien op een oudere leeftijd. Mensen met een lichte huid hebben een groter risico op huidkanker dan mensen met een donkere huid. Mensen met een gestoorde afweer (bijvoorbeeld door het gebruik van afweerremmende medicatie) hebben een verhoogde kans op het krijgen van een plaveiselcelcarcinoom. Ook mensen met veel zonschade lopen een hoger risico op huidkanker.
Diagnose
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De huisarts of dermatoloog kan in sommige gevallen de diagnose stellen op basis van hoe het eruitziet, maar meestal wordt de diagnose bevestigd door middel van een huidbiopt. Hierbij wordt onder lokale verdoving een huidstukje afgenomen voor microscopisch onderzoek.
Behandeling huidkanker
Huidkanker behandeling
Huidkanker wordt meestal behandeld met een operatie en de vooruitzichten zijn in veel gevallen gunstig. Sommige vormen van basaalcelcarcinoom of voorstadia van het plaveiselcelcarcinoom kunnen behandeld worden met een chemotherapie crème.
Huidkanker voorkomen
Het kan niet vaak genoeg worden genoemd, maar je huid beschermen tegen de zon is een van de belangrijkste dingen die je kunt doen. Dit kan door middel van het vermijden van de zon, zonbescherming te gebruiken of beschermende kleding te dragen.
Huidkanker herkennen
- Wondjes/plekjes die niet genezen.
- Wanneer een huidafwijking pijn doet, jeukt of brandt.
- Groeiende huidafwijkingen.
- Als een huidafwijking makkelijk bloedt.
- Als huidkanker veel bij jou of in jouw familie voorkomt, kan het verstandig zijn om je huid preventief te laten controleren bij je huisarts of dermatoloog.
Tips bij huidkanker
- Check je huid regelmatig, of laat je partner dit doen. Neem bij twijfel altijd contact op met je huisarts of dermatoloog.
- De Skinvision app kan je helpen om de huid te controleren.
- Bescherm je huid het hele jaar goed tegen de zon (UVA en UVB stralen) door middel van een dagcrème met een SPF.
- Zoek op tijd de schaduw op.
Veelgestelde vragen bij huidveroudering
De stijging komt door verschillende factoren: bevolkingsgroei, vergrijzing en bepaalde risicofactoren zoals een licht huidtype en blootstelling aan uv-straling van de zon en zonnebank.
Huidkanker komt het meest voor op een hogere leeftijd (70/80 jaar oud). Echter het kan op alle leeftijden (ook kinderleeftijd) voorkomen. Doordat het steeds vaker voorkomt, is dit ook bij jongeren het geval.
Huidkanker kan jeuken of pijn doen, maar in de meeste gevallen is dit niet zo en blijft het belangrijk om de huid zelf te blijven controleren.
Het zou in theorie kunnen dat zonnefilter de aanmaak van vitamine D tegen houden, echter in de praktijk smeren mensen lang niet voldoende en blijven mensen veel langer in de zon. Om je dagelijkse hoeveelheid vitamine D te krijgen is namelijk regelmatig 15-30 minuten in de zon zijn al voldoende.