• Littekens zijn een gevolg van een verwonding aan de huid, huidziekte of operatie.
• Hoe langer het genezingsproces van de wond, hoe zichtbaarder het litteken.
• Je hebt meerdere soorten littekens: atrofisch, hypertrofisch, keloïd en acne littekens.
• Het kan zeker één tot anderhalf jaar duren voordat een litteken is ‘uitgerijpt’ en dus het eindresultaat heeft bereikt.
• Door masseren kan een litteken mooier genezen.

Ieder litteken begint met een verwonding aan de huid. Behalve als het gaat om een hele ondiepe wond, blijft er na de genezing van een wond meestal een zichtbaar litteken achter. Tijdens het genezen van de wond doorloopt de huid een aantal fases. Wat niet veel mensen weten, is dat een litteken de eerste zes maanden vaak roder, dikker en trekkeriger wordt (niet echt mooier dus), en daarna pas beter.

Een ‘normaal’ litteken levert geen medische klachten op. Maar is dit wél het geval, dan spreken we van een ‘abnormaal’ litteken. De vorming van abnormale littekens komt meestal door factoren als je leeftijd (hoe jonger je bent, hoe sneller je wondgenezing en hoe ouder je bent, hoe langzamer de wondgenezing), erfelijke aandoeningen, je huidskleur, de plaats op het lichaam en eventueel bijkomende infecties tijdens de wondgenezing.

Je hebt meerdere soorten littekens: atrofisch, hypertrofisch, keloïd en acne littekens.

Chirurgisch litteken

Deze ontstaat door een operatie, waarvoor de huid even open is geweest en vervolgens weer is gehecht. Bijvoorbeeld na een keizersnede. Deze vorm van littekens komt overeen met littekens door trauma of letsel. Als deze op een plek zit waar veel trekkrachten zijn, zoals op een gewricht, kan hier een hypertrofisch litteken ontstaan. Ook de ruimte tussen je borsten en je hals, het coeur, is erg gevoelig voor het ontwikkelen van hypertrofische littekens.

Hypertrofisch litteken

Een hypertrofisch (Latijnse benaming voor ‘verdikt’) litteken is een dik en stug litteken. Soms heeft het litteken een rode/paarse kleur, zijn er pigmentverschuivingen om het litteken heen en is de huid ter plaatse gevoeliger en jeukend.

Keloïd

Dit lijkt een beetje op hypertrofische littekens, maar dan groeit de huid tot buiten de oorspronkelijke wondranden. Meestal komt dit voor bij donkere huidtypes of is er sprake van genetische aanleg. Om deze littekens aan te pakken, moet je bij een arts zijn.

Atrofische littekens

Bij deze vorm zijn de littekens wat ingezonken en is de huid dunner. Dit zie je vooral bij littekens na acne of waterpokken. Na deze aandoeningen kan de huid meestal goed herstellen, maar soms blijven er toch enkele littekens achter. Dit wordt meestal erger als er flinke ontstekingen zijn geweest en wondjes zijn opengekrabt.

Het kan wel een jaar duren voordat de zogenaamde kuiltjes in de huid zijn verdwenen, en soms verdwijnen ze helaas niet allemaal.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat massage effectief is om littekens te verbeteren. Een litteken masseren vermindert pijn en verdikking, waardoor het littekenweefsel ook soepeler wordt. Voor het masseren heb je geen dure crème nodig. Je kan gewoon een simpele olie of bodycrème gebruiken bij de massage. Het gaat er niet om wát je smeert, maar dát je smeert.

Litteken beschermen in de zon

Als je litteken op onbedekte huid zit en dus wordt blootgesteld aan zonlicht, is het goed om het litteken te beschermen tegen zon. Zo kan je verkleuring van het litteken tegengaan. Smeer het litteken, net zoals de omliggende huid, in met een zonnebrandcrème met minimaal SPF 30.

Last van het litteken?

Als het litteken echt gevoelig wordt, of als er vochtophopingen, kleur- of vormveranderingen ontstaan, ga dan even langs de huisarts. Die zal je verwijzen naar een dermatoloog of huidtherapeut, afhankelijk van de klacht.
Dure littekencrèmes kopen heeft echt geen zin. Wel zijn er littekencrèmes op recept verkrijgbaar en siliconenpleisters. Soms kunnen littekens verbeteren met laserbehandeling of een medische peeling een optie. Bij ernstige gevallen zal een operatie nodig zijn.