Hoe schadelijk is zonnebrand?

Zonnebrand schadelijk? Als dermatoloog weet ik dat dit niet het geval is. Toch hoor je mensen, vaak influencers met een groot publiek, dat soms beweren. Volgens hen zou zonnebrand slecht voor je huid zijn, omdat die vol met ‘gif’ zit. Zonnebrandcrèmes zouden giftige en zelfs kankerverwekkende stoffen bevatten. Stoffen die via de huid in de bloedbaan zouden kunnen komen en daardoor de hormoonhuishouding zouden kunnen verstoren. 

Hoe zit het met zonnefilters?

Er zijn twee soorten filters: minerale (fysische/anorganische) en organische (chemische/synthetische) filters. 

Chemische filters met koolstof worden ook wel organische filters genoemd. Fysische filters bevatten geen koolstof en heten daarom anorganisch, wat niet-organisch betekent. En de fysische filters kun je ook minerale filters noemen. Of wellicht vind je het zo makkelijker te onthouden: titaniumoxide en zinkoxide zijn anorganische/fysische filters en alle overige zijn organische/chemische filters.

Vroeger werd gedacht dat het grootste verschil tussen deze twee groepen filters de werking was. Minerale filters zouden de UV-stralen volledig reflecteren en de organische filters de UV- stralen absorberen en zo onschadelijk maken.

Recent onderzoek laat zien dat ook minerale filters werken door naast UV-stralen te weerkaatsen, ook een groot deel te absorberen.

Wat zijn de verschillen tussen zonnefilters?

Elk voordeel heeft zijn nadeel, en omgekeerd. Nu vraag je je misschien af: wat is dat nadeel dan? Ik leg het je stap voor stap uit. In duidelijke taal, want daar hou ik van. Het nadeel van minerale filters is dat ze de neiging hebben een witte laag achter te laten op de huid. Niet iedereen vindt dit prettig. In mijn Mineral Suncare heb ik gebruikgemaakt van zinkoxide als filter. En omdat deze in oliën is opgelost, valt het reuze mee met die witte laag. Sommige merken maken gebruik van nanotechnologie. Hierbij worden de minerale filterdeeltjes superklein gemaakt, zodat ze minder wit zijn. Over nanodeeltjes is best wat te doen. Hoe kleiner deeltjes namelijk zijn, des te groter het risico dat de deeltjes worden opgenomen in je lichaam. Dit lijkt bij een gezonde huid niet te gebeuren maar als je huid al beschadigd is, bijvoorbeeld bij eczeem, is die kans wat groter. Als deze technologie is gebruikt, moet dat altijd op de verpakking staan. Drs Leenarts-producten bevatten geen nanodeeltjes. 

En het voordeel van minerale filters? Allergische reacties komen maar zelden voor op deze filter. Dus heb je een extra gevoelige huid? Dan is mijn Mineral Suncare wellicht iets voor jou. Natuurlijk zonder geurstoffen of alcohol.

En hoe zit het met de organische/chemische filters? Er zijn heel veel soorten organische filters. Ik heb gekozen voor stabiele, verantwoorde UV-filters die samen goede bescherming bieden tegen UVA- en UVB-straling. Sommige UV-filters uit deze organische filtergroep liggen onder vuur wegens mogelijke hormoonverstorende werking. Dit effect is nooit wetenschappelijk bewezen, maar ik heb het zekere voor het onzekere genomen en andere filters gebruikt.

Wennen aan de zon
Degenen die vraagtekens zetten bij het gebruik van zonnebrand, stellen – in plaats van het gebruik van zonnebrand – voor je huid al vroeg in het jaar, in de lente, aan de zon te laten ‘wennen’, zodat je huid een beschermlaag opbouwt en je dus later geen zonnebrand nodig hebt. Bewust in de zon gaan zitten zonder zonnebrandcrème dus.

Gewenning is inderdaad belangrijk, ook als je zonnebrandcrème hebt gesmeerd. Maar hierbij gaat het er vooral om de zon op de heetste uren van de dag te vermijden en je huid dagelijks rustig te laten wennen aan de grotere hoeveelheid zonnestralen. Niet om steeds langer in de zon te gaan zitten, zonder enige vorm van zonbescherming.

De zonsterkte is in het voorjaar al heel krachtig. De kans op verbranden is dan zonder zonbescherming heel groot en dus vergroot je ook de kans op huidkanker. Onthoud: gezond bruin worden bestaat gewoonweg niet.

Zonnebrand en huidkanker

Naast hormoonverstoring leeft de angst dat zonnebrandcrème giftige ingrediënten bevat en zelfs kankerverwekkend zou zijn. Hier is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor. Waar wél veel wetenschappelijk bewijs voor is, is dat je van zonschade huidkanker kunt krijgen. En het is ook wetenschappelijk bewezen dat je zonschade kunt voorkomen. Hoe? Door goed zonnebrand insmeren en verantwoord met de zon om te gaan: weren, kleren en smeren! Regelmatig smeren met zonnebrandcrème met factor 30 of 50 verkleint de kans op huidkanker ook aanzienlijk. En dat is heel belangrijk, want het aantal gevallen van huidkanker stijgt enorm. Huidkanker is in Nederland inmiddels veruit de meest voorkomende kankersoort.

Is een zonnebank slecht voor je? Overigens is het niet zo dat je, om toch te bruinen, dan maar naar de dichtstbijzijnde zonnebank moet rennen. Helaas: die is ook slecht voor je huid. 

Veelgestelde vragen over zonnebrandcrème