Wat doet UV-straling met je huid?

Wat doet UV-straling met je huid?
Marjolein Leenarts
Marjolein Leenarts, Dermatoloog

UV-straling: waarschijnlijk komt het woord je wel bekend voor, maar wat UV-straling nou precies doet met je huid… En wat is het verschil tussen UVA en UVB? Hoe wordt zonnesterkte berekend (enne, wat is het eigenlijk?). Ik leg het je uit.

Dat UV-straling grote invloed heeft op je huid zul je misschien wel weten. De straling kan, als je je niet bedekt of insmeert met zonnebrand, een beschadigde of verbrande huid tot gevolg hebben.

Wat is UV-straling?

UV staat voor UltraViolette straling. Het is elektromagnetische straling die we net niet met het menselijk oog kunnen zien. Waarschijnlijk weet je wel dat een overmaat aan ultraviolette straling schadelijk is voor de huid. Onbekender is dat UVA-straling en UVB-straling ieder een verschillend effect hebben op de huid.

Het verschil tussen UVA en UVB

UVA-straling dringt diep door, tot in de middelste laag van de huid (de dermis) waar het je collageen- en elastinevezels beschadigt. Hierdoor wordt het laagje van je huid dat veerkracht en elasticiteit aan je huid geeft dunner en onregelmatiger. Aan de buitenkant van je huid vertaalt zich dit in de vorm van rimpels. Daarnaast beschadigt UVA je DNA. En je DNA wordt elke keer verder beschadigd als je jezelf blootstelt aan de zon. Hierdoor kun je uiteindelijk zelfs huidkanker oplopen. Door het steeds dunner wordende laagje van je huid, zal je huid steeds sneller tekenen van huidveroudering vertonen zoals fijne lijntjes, uitdroging en rimpels. Realiseer je dat UVA-straling het hele jaar door aanwezig is. UVA wordt minder goed gefilterd door wolken en gaat ook door ramen. 

UVB-straling dringt minder ver door in de huid, meer dan 95% van de UVB-straling komt niet verder dan de buitenste huidlaag (de epidermis). Het is de voornaamste oorzaak van de verbranding van de huid. Die buitenste huidlaag beschermt zich vervolgens door dikker te worden en melanine aan te maken. Door dit laatste proces krijgt je huid een bruine kleur. In feite is een gebruinde huid dus een beschadigde huid. In tegenstelling tot UVA gaat UVB niet door glas heen. 

Zowel UVA als UVB spelen een rol in het ontstaan van huidkanker.

Ezelsbruggetje: UVA = Aging en UVB = Burning.

Wat is zonkracht?

Hoeveel UV-licht in het zonlicht de aarde bereikt, wordt gemeten met zonkracht (of zonnesterkte). Deze zogenaamde UV-index kan in ons land variëren van 1 (zeer weinig) tot 8 (maximaal). In bijvoorbeeld Zuid-Europa kan de zonkracht een waarde van meer dan 10 bereiken. Op de website van KNMI kun je de zonkracht per dag bekijken. 

UVA wordt bijna volledig doorgelaten door de ozonlaag en is daarmee de grootste vorm van UV-straling die de mens bereikt. UVB komt voor 10% door deze barrière en UVC wordt volledig door de ozonlaag geabsorbeerd, dus deze straling bereikt de aarde niet. Hoeveel bescherming de ozonlaag precies biedt, is ook afhankelijk van de locatie op aarde, de tijd van het jaar en de afstand tot de evenaar. 

Het UV-zonlicht neemt ook toe naarmate de zon hoger staat en varieert daardoor per regio, seizoen en het moment van de dag. Warmte heeft overigens geen invloed op zonkracht: op een koele zonnige dag kan de zonkracht even sterk of sterker zijn dan op een warme dag. Als de zonkracht sterk is, is het extra belangrijk om je huid goed te beschermen. Let op: de aanmaak van vitamine D en de zon hebben een duidelijke link, dus het is ook weer niet goed om zonlicht compleet te vermijden.

Tips ter bescherming UV-straling

Verbranding komt meestal door UVB-licht. Daarom bevat alle zonbescherming UVB-filters. De oorzaak van een verbrande huid is dat de huid een te hoge dosis straling opneemt. De huid kan een bepaalde hoeveelheid straling hebben totdat die rood wordt. Dit verschilt natuurlijk per persoon, want iedereen heeft een ander huidtype. Je huid beschermen doe je door zonnebrandcrème te smeren, je huid te bedekken of uit de zon te gaan.


UVA-stralen leiden minder snel tot verbranding, maar wel tot huidveroudering. In zonnebanken bij salons en zonnestudio’s wordt meestal gebruikgemaakt van UVA. Glas en kleding bieden helaas niet genoeg bescherming tegen UVA. Let op: een product met SPF biedt alleen bescherming tegen UVB-stralen (zonverbranding). Voor goede huidbescherming is het belangrijk om een zonbescherming te gebruiken die ook bescherming biedt tegen UVA-stralen (huidveroudering). Lees hier: welke zonnebrandcrème past bij mij?

Veelgestelde vragen uv-straling

Hoeveel UV-straling is schadelijk?

Bij een waarde vanaf 3 op de UV-index wordt aangeraden uit de zon te gaan.

Gaat UV-straling door glas heen?

UVB-straling niet, UVA-straling wel.

Hoe bescherm ik mijzelf tegen UV-straling?

Door je huid in te smeren met zonnebrand, door ’m te bedekken met (UV-werende) kleding of een hoedje of door naar binnen te gaan.

Wat betekent UV-straling?

UV staat voor UltraViolette straling. Het is elektromagnetische straling die we net niet met het menselijk oog kunnen zien. Een overmaat aan ultraviolette straling is schadelijk is voor de huid.

Hoe hoog moet de UV-straling zijn om bruin te worden?

Dat verschilt per huidtype.

Welke maand is de zonkracht het sterkst?

Eind juni is de zon in Nederland het krachtigst.

Kun je na 17.00 uur nog verbranden?

Tussen 12.00 en 15.00 uur is de zonkracht op z’n sterkst, maar ook na 17.00 uur kun je nog verbranden.