UV-straling is tijdens het zonnen de grote boosdoener: die is verantwoordelijk voor een beschadigde of verbrande huid. Je smeert onder andere om deze twee redenen een zonnebrand met SPF. Maar wat is de SPF betekenis?

Waar staat SPF voor?

De SPF (Sun Protection Factor) is een maat die aangeeft hoeveel langer bij een bepaalde zonkracht iemand zonder te verbranden in de zon kan blijven. Kort gezegd is het zo, dat wanneer iemand zonder zonbescherming na tien minuten verbrandt, je met een SPF15 pas na 15 X 10 minuten gaat verbranden. Maar verschillende factoren zoals de sterkte van de zon, het tijdstip van de dag en de plek op aarde hebben hier ook een invloed op. 

Als je kiest voor een lagere factor kan het zo zijn dat je dus extra vaak moet smeren. Maar opgelet: ook met een hoge factor zoals SPF50 moet je minimaal elke 2 à 3 uur opnieuw smeren.

Een hogere beschermingsfactor biedt een grotere dekkingsgraad tegen UV-straling, ofwel er wordt meer straling tegengehouden. Bij de voorgeschreven laagdikte blokkeert een SPF4 75% van de dosis aan UVB-stralen en laat dus 25% door. Bij de voorgeschreven laagdikte blokkeert SPF15 ruim 93% van de straling en SPF50 bijna 98% straling. 

Het is dus niet zo dat een SPF50 drie keer zoveel UV-straling tegenhoudt dan een SPF15. Een zinvolle bescherming tegen zonnebrand bereik je met zonnebrandcrèmes met minimaal zonbeschermingsfactor 15. 

Wat is het verschil tussen factor 30 en 50?

Allereerst: realiseer je dat geen enkele factor voor 100% bescherming biedt tegen de zon. Dermatologen adviseren voor dagelijks gebruik een Sun Protection Factor vanaf SPF15 te smeren. Voor vrije tijd en op vakantie een SPF30 of 50. Factor 30 beschermt 97% en factor 50 voor 98%.

Omdat het verschil tussen factor 30 en 50 zo klein is, adviseren Nederlandse dermatologen factor 30. Want met een hogere beschermingsfactor denken mensen vaak dat ze niets meer kan overkomen. Ze zijn daardoor geneigd langer in de zon te blijven liggen of zich minder vaak in te smeren. En het allerbelangrijkste is dat je vaak genoeg én voldoende crème smeert. Want door wrijving, zweten of zwemmen wordt de factor na twee uur alweer minder. Mijn advies? Herhaal het insmeren sowieso iedere twee à drie uur. Ook als je al een kleurtje hebt: gewoon blijven smeren.

Wat is zonkracht?

Het verschilt natuurlijk wel per seizoen en regio hoeveel je moet smeren. Check daarom altijd de zonkracht, bijvoorbeeld via een weer-app, op die dag. De zonkracht geeft aan hoeveel UV-straling de aarde bereikt. De zonkracht hangt af van: het seizoen, het tijdstip en de regio waar je je bevindt. Hoe dichter bij de evenaar, hoe sterker de UV-straling. En ook: hoe hoger (in de bergen!), hoe sterker de UV-straling. In bijvoorbeeld Nederland is in de zomer de zonkracht gemiddeld tussen de 4 en 7. Vanaf zonkracht 3 moet je de huid beschermen met een zonnebrand. Bij zonkracht 7-8 verbrandt de onbeschermde huid al na ongeveer 10-15 minuten. In Zuid-Europa is de zonkracht vaak al 10 of sterker. Een onbeschermde huid verbrandt dan in minder dan 10 minuten. En in bijvoorbeeld Australië is de zonkracht enorm sterk, maar liefst 14-15. Dit komt doordat een deel van de ozonlaag bij Australië is beschadigd. 

Welke zonnebrandfactor (SPF) past bij mijn huid?

De ene huid verbrandt sneller dan de andere. Dit komt doordat we allemaal een ander huidtype hebben en dus ook een verschillende hoeveelheid pigmentatie. De Amerikaanse dermatoloog Thomas Fitzpatrick gebruikt een indeling in zes huidtypen. Je kunt ze herkennen aan een aantal kenmerken: wat is de kleur van je huid, haren en ogen? Verbrand je snel, en hoe word je bruin?

Type I. Zeer lichte huid, rood of lichtblond haar, lichte ogen, sproeten. Wordt bijna niet bruin, verbrandt snel. Gebruik factor 30 of 50.

Type II. Lichte huid, (donker)blond haar, lichte ogen. Wordt langzaam bruin. Verbrandt makkelijk. Gebruik factor 30 of 50.

Type III. Licht getinte huid, bruin tot donker haar, vrij donkere ogen. Verbrandt soms, wordt gemakkelijk bruin. Gebruik vanaf factor 15 tot 30.

Type IV. Getinte huid, donker haar, donkere ogen. Mediterraan type. Verbrandt bijna nooit, bruint zeer goed. Maar: mensen met deze huidskleur kunnen wel degelijk verbranden. Gebruik vanaf factor 15.

Type V. Aziatische huid, kan zeer goed tegen de zon. Maar: mensen met deze huidskleur kunnen wel degelijk verbranden. Gebruik vanaf factor 15.

Type VI. Bruine huid, kan zeer goed tegen de zon. Maar: mensen met deze huidskleur kunnen wel degelijk verbranden. Gebruik vanaf factor 15.

Is bruin worden gezond?

Gezond bruin worden? Dat kan eigenlijk niet, omdat je huid tijdens het bruinen altijd beschadigt. Zit je toch graag in de zon? Smeer dan in elk geval genoeg zonnebrand. Om de aangegeven zonbeschermingsfactor te halen moet je 2 mg per vierkante centimeter huid smeren. Dat komt neer op een halve theelepel voor je gezicht. Voor de armen en benen kom je al snel op vier eetlepels. En dan heb je ook nog de buik en rug. Oftewel: smeer zo dik als een laag pindakaas op een boterham.

Veel mensen vragen zich af of je lichaam wel vitamine D kan aanmaken, wanneer je zonnebrand smeert. Het antwoord hierop is: ja! Vitamine D wordt onder invloed van UVB in de huid aangemaakt. Ook met zonbescherming kan je lichaam alsnog vitamine D aanmaken. Dit komt doordat geen enkel product 100% alle UV-straling op de huid kan tegenhouden. 

Benieuwd hoeveel zon per dag je nodig hebt? Om je dagelijkse hoeveelheid vitamine D te halen, is het voldoende om afhankelijk van je huidtype zo’n 15 tot 30 minuten met je handen en gezicht in de zon te zijn.

Veelgestelde vragen over SPF betekenis