10 dingen over zelfbruiners die je moet weten

10 dingen over zelfbruiners die je moet weten
Marjolein Leenarts
Marjolein Leenarts, Dermatoloog

Zonnen of de zonnebank is geen verstandige keuze. Maar wat als je toch bruin wil zijn? Is een zelfbruiner dan een goed idee? Maar hoe werkt een zelfbruiner eigenlijk? Is het gevaarlijk? En moet je je dan nog wel insmeren met zonnebrandcrème? Ik heb 10 feiten, fabels en tips over zelfbruiners voor je op een rij gezet.

Hoe werkt een zelfbruiner?

Gezond bruin worden? Dan is een zelfbruiner een verstandige optie. Op een verbrande huid zit tenslotte niemand te wachten. De belangrijkste werkzame stof in zelfbruiners is DHA (dihydroxyacetone): een suiker molecuul. DHA reageert met de eiwitten in de bovenste laag van de huid, die bestaat uit dode huidcellen. Het resultaat van deze reactie is een bruine kleur. De uiteindelijke kleur is afhankelijk van de concentratie DHA. Hoe meer DHA, hoe donkerder het resultaat.
Een nadeel van enkel DHA is dat het mogelijk een wat meer oranje kleur kan geven. Om dit te voorkomen, kan er erythrulose worden toegevoegd. Deze combi zit ook in onze Tanning Drops. Deze combinatie geeft een natuurlijker en langduriger resultaat. 

1. De reactie is meestal al na 1 uur zichtbaar, maar gaat door tot 8-24 uur na aanbrengen

Voordat je een zelfbruiner aanbrengt, is het belangrijk om je huid goed schoon te maken. Restjes bodycrème of huidolie kunnen ervoor zorgen dat de zelfbruiner gaat vlekken of minder goed effect geeft. Ook kan het prettig zijn om je huid te scrubben met een milde scrub. Vergeet dan vooral de dikke, droge huid op de ellebogen, knieen, polsen en enkels niet. Zo voorkom je dat op deze plekken te veel reactie ontstaat en dus een té bruine kleur.

2. Verschillende soorten en maten

Zelfbruiners bestaan er in veel verschillende soorten en maten. Zo heb je druppeltjes (zoals onze parfumvrije Tanning Drops) die je zelf kunt mengen met, bijvoorbeeld, je dagcrème of bodycrème. Ook bestaan er crèmes waar de druppels al in vermengt zijn (leave-on zelfbruiners). Deze geven vaak een subtielere kleur. Maar je hebt ook crèmes of foamers of sprays die je zo op je lichaam aanbrengt . Deze breng je vaak aan met een handschoen en moet je een aantal uur laten zitten. Vervolgens spoel je het residu af (rinse-off). Zulke sprays en foamers bevatten vaak een hogere concentratie DHA en geven een diepere kleur. Zowel voor de druppels als voor de crèmes geldt trouwens dat er vaak parfum in zit, omdat de ingrediënten van zelfbruiners niet zo lekker ruiken. Onze Tanning Drops bevatten geen parfum. En hoe fijn: er zit geen storend luchtje aan. Een succesformule dus!

Was je handen na het aanbrengen van een zelfbruiner of gebruik in geval van een foam of spray een handschoen. De meeste crèmes moeten een paar uur intrekken en geven tijdens die periode af. Lees hiervoor de bijsluiter en wees niet te ongeduldig. Op hoge temperatuur was je schijnbaar de vlekken uit je kleding, maar zul je net zien, je lievelingsjurk verpest door een vlek. Wil je niet. Geduld is een schone zaak is dus letterlijk van toepassing. Meer weten? Check ons stappenplan voor het aanbrengen van Tanning Drops.

3. Een zelfbruiner gebruiken is altijd veiliger dan bruinen door de zon

FEIT. Zoals gezegd heet het stofje dat ervoor zorgt dat je verkleurt ‘DHA’. Er zijn mensen die twijfelen aan de veiligheid van dit ingrediënt. Maar 1 ding is zeker: bruinen door de zon, uv-straling dus, (of zonnebank) vergroot de kans op huidkanker en beschadigt de huid, terwijl rond DHA geen enkele wetenschappelijk bewezen gevaren bekend zijn. Wil je een kleurtje, dan is het dus veiliger om zelfbruiner te gebruiken dan te bakken of onder de zonnebank te gaan. Heb je een gevoelige huid? Dan zou je allergisch kunnen zijn voor een van de bestanddelen van een zelfbruiner. Test de zelfbruiner voor gebruik op een klein plekje op de huid. Onze Tanning Drops bevatten slechts 7 ingrediënten en geen parfum, waardoor de kans op huidirritatie minimaal is.

4. Het is beter om een natuurlijke zelfbruiner te kiezen

FABEL. Net zoals bij alle andere claims op huidverzorgingsproducten; ‘natuurlijk’ zegt niks over de kwaliteit. In dit geval zou het betekenen dat DHA uit natuurlijke ingrediënten is gemaakt maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat dit veiliger of beter zou zijn dan DHA van niet-natuurlijke oorsprong. Kies vooral een product dat je fijn vindt en dat (bij jou) een mooie kleur geeft.

5. Als je zelfbruiner smeert, kun je niet verbranden

FABEL! Pas op. Een zelfbruiner is geen zonnebrandcrème! Sommige zelfbruiners hebben een SPF (factor) maar deze zou je dan elke paar uur opnieuw moeten aanbrengen waarmee je veel te veel zelfbruiner gaat smeren. Ook biedt de bruine kleur die je huid heeft na gebruik van een zelfbruiner geen zonbescherming! Dus blijft het belangrijk om je huid gewoon met zonnebrandcrème te beschermen en het insmeren regelmatig te herhalen. Ik deed in 2017 een onderzoek naar zonverbranding en de uitkomst was best verrassend. Wist je dat je in tien minuten kunt verbranden? Bijvoorbeeld tijdens het fietsen, in de speeltuin of tijdens die koffie op het terras. Smeer je dus ook in als je niet naar het strand gaat.

6. Test altijd op een klein stukje huid voordat je je hele lichaam insmeert met zelfbruiner

TIP. Tja, dit is wel een handige tip. Je weet immers niet hoeveel procent DHA voor jouw huidtype geschikt is, daarnaast zou je kunnen reageren op ingrediënten zoals parfum en alcohol die vaak in zelfbruiners zitten. Probeer dus eerst de crème uit, bijvoorbeeld achter je oor of aan de binnenkant van je bovenarm.

7. Als je zwanger bent, mag je geen zelfbruiners gebruiken

Als het gaat om de veiligheid van je baby, dan lijkt het in ieder geval geen enkel probleem om zelfbruiners te gebruiken. DHA blijft in de bovenste huidlaag en komt dus niet bij het ongeboren kind. De Europese wetgeving (Cosmeticaverordening 1223/2009) staat het gebruik van DHA toe in zelfbruiners, ook voor zwangere vrouwen. Meer over de huid als je zwanger bent, lees je overigens op mijn adviespagina de huid en zwangerschap.

8. Gebruik geen olie als je zelfbruiners gebruikt

FEIT. Het is heel belangrijk om je huid soepel en vet te houden, waardoor je de bruine kleur behoudt. DHA lost op in olie, dus gebruik geen product op oliebasis. Je begrijpt: dan verdwijnt de kleur. Je kunt wel de huid hydrateren met een verzorgende crème op waterbasis zoals de Drs Leenarts Body crème.

9. Zelfbruiners en laseren gaan niet goed samen

FEIT. Je vergroot het risico op blaren en verbranding door de laser. Dit komt doordat laserlicht reageert op de kleur van je haartjes of het pigment van je huid. Als je huid donkerder is gemaakt door zelfbruiners, trekt dit extra licht van de laser aan. Hierdoor wordt er meer laserenergie geabsorbeerd door de opperhuid in plaats van in de basis van het haarzakje. Dit veroorzaakt een verhoogd risico op blaren en verbranding. De laser maakt geen onderscheid tussen de ‘echte’ huidskleur en de ‘neppe’ kleur. De laser ziet de kleur van de zelfbruiner ook als pigment. Dit kan zorgen voor verbranding/blaren en/of hypopigmentatie. Heb je een laserafspraak staan? Stop dan minstens 1-2 weken voor je afspraak met zelfbruiner. 

10. Nuttig je insmeer-tijd doorkomen? Check meteen je moedervlekken!

TIP. Aangezien het belangrijk is je zelfbruiningscrème gelijkmatig aan te brengen, neem je hier waarschijnlijk rustig de tijd voor. Bovendien laat je de zelfbruiner meestal ruimte tijd intrekken. Een uitgelezen kans om in de tussentijd je lichaam te checken op moedervlekken. Gebruik hiervoor de ABCDE-methode en vergeet plekjes tussen tenen en vingers of op je voetzolen niet. Toch de zon in? Lees mijn tips over zonnebrand insmeren.

Mijn advies?

Liever smeer je geen producten met irriterende ingrediënten zoals parfum op je huid en blijf je sowieso uit de zon. Maar ja, de zon is heerlijk, geeft energie en is een bron van vitamine D en een zongebruinde kleur is nou eenmaal iets waar veel mensen blij van worden. Zelfbruiners bieden in dat geval een prima alternatief, zolang je ze gebruikt in combinatie met goede zonbescherming met minimaal SPF30, huidverzorging en aftersun met antioxidanten.

Wat de beste zelfbruiner is? Die van ons natuurlijk!

Wat doet zelfbruiner met de huid?

In zelfbruiners zit dihydroxyacetone (DHA), dit is een kunstmatige suiker. DHA reageert met de eiwitten in de bovenste laag van de huid, die bestaat uit dode huidcellen. Deze reactie resulteert in een bruine kleur. 

Hoe vaak per week kun je zelfbruiner gebruiken?

De meeste zelfbruiners kunnen naar eigen behoefte worden gebruikt voor het gewenste resultaat. Vaak is dit 1 tot 2 keer per week. 

Hoe vaak moet je zelfbruiner smeren?

Dit verschilt per product en is afhankelijk van het gewenste resultaat. Vaak is dit 1 tot 2 keer per week. 

Hoe lang kun je niet douchen met zelfbruiner?

Dit is afhankelijk van het product en het gewenste resultaat. Vaak wordt er geadviseerd om minimaal 1 tot 6 uur lang de zelfbruiner op de huid te laten zitten.

Hoe haal je zelfbruiner van de huid?

Je kunt de zelfbruiner van de huid verwijderen door de huid te wassen met lauw water en een reinigend product, zoals een Douchecrème of Showergel.

Hoe lang blijft een zelfbruiner zitten?

Dit verschilt per product. Meestal blijft de kleur 5 tot 7 dagen zichtbaar.

Kun je zelfbruiner over een tattoo smeren?

Ja, je kunt een zelfbruiner over een tattoo heen aanbrengen.

Kun je zelfbruiner op je gezicht smeren?

Ja, je kunt ook voor het gezicht een zelfbruiner gebruiken. Controleer altijd op de verpakking van het product of dit wordt geadviseerd.