Plotseling bruine vlekken op je huid? Er zijn verschillende huidaandoeningen die eruitzien als donkere vlekken. Soms zijn het bruine jeukende vlekken of droge bruine vlekken op de huid. In dit blog leg ik je uit hoe deze donkere vlekken ontstaan en hoe je ze kunt verminderen of voorkomen. Lees je mee?
Verschillende soorten bruine vlekken
Zoals gezegd kun je bij verschillende huidaandoeningen bruine vlekken op de huid zien. Een ander meer medisch woord voor donkere verkleuring van de huid is hyperpigmentatie. Dit kan worden veroorzaakt door blootstelling aan de zon, hormonale veranderingen, huidbeschadiging of bepaalde medicijnen. Pigmentvlekken of hyperpigmentatie kunnen verschillende vormen en kleuren hebben, zoals sproeten, ouderdomsvlekken, post-inflammatoire hyperpigmentatie (in het kort: donkere verkleuring door beschadiging aan de huid) en melasma.
Naast deze goedaardige pigment huidaandoeningen noem ik ook huidkanker. Huidkanker kan eruitzien als een bruine vlek op de huid, bijvoorbeeld een melanoom. Een melanoom is een kwaadaardige moedervlek en de meest agressieve vorm van huidkanker. Het is dus belangrijk om verdachte bruine vlekken te laten controleren door een dermatoloog. Wil je weten hoe je thuis bruine vlekken kunt beoordelen? Neem dan een kijkje op mijn adviespagina over moedervlekken.
Het is raadzaam om een professionele diagnose te verkrijgen om de exacte aard van de bruine vlekken op je huid te bepalen en passende behandelingen of maatregelen te nemen. Ga dus altijd bij twijfel naar de huisarts.
Melasma
Melasma is een aandoening die vaak voorkomt bij vrouwen tijdens de zwangerschap of als reactie op hormonale veranderingen, zoals tijdens de overgang. Bij melasma krijg je donkere vlekken, vaak symmetrisch en meestal op het gezicht. Blootstelling aan de zon is een belangrijke trigger voor melasma. Ultraviolette (UV) straling stimuleert de pigment fabriekjes in je huid om meer pigmentcellen te produceren, wat resulteert in donkere vlekken op de huid. Daarom verschijnen melasma-vlekken meestal op delen van het gezicht die meer blootgesteld zijn aan de zon, zoals het voorhoofd, de wangen, de bovenlip en de kin.
Ouderdomsvlekken
Ouderdomsvlekken komen vooral voor bij oudere mensen. Ze ontstaan door jarenlange blootstelling aan de zon en worden vaak aangetroffen op zonbeschadigde delen van de huid, zoals het gezicht, de handen en de armen. Ouderdomsvlekken zijn het gevolg van huidveroudering, hoe ouder je wordt, hoe meer je van deze vlekken kunt krijgen. Hier speelt erfelijkheid ook een rol in. Er zijn verschillende ouderdomsvlekken met een bruine kleur, zoals Lentigo Solaris en Verruca Seborrhoica. Lentigo Solaris, beter bekend als een levervlek, ziet eruit als een vlakke licht tot donkerbruine pigmentvlek. Verruca Seborrhoica worden ook wel ouderdomswratten genoemd, omdat het een bruine wratachtige structuur kan hebben. Zelf vind ik de term wijsheidsplekjes veel leuker.
Moedervlekken
Hoewel moedervlekken en pigmentvlekken beide te maken hebben met huidpigmentatie, zijn ze niet hetzelfde. Moedervlekken kunnen zich vanaf de kindertijd ontwikkelen. Ze ontstaan wanneer melanocyten, de pigment fabriekjes in de huid, zich in groepen ophopen.
De meeste moedervlekken verschijnen in de eerste 20 jaar van je leven, hoewel sommige ook op latere leeftijd kunnen ontstaan. De precieze oorzaak van het ontstaan van moedervlekken is nog niet volledig bekend, maar genetische factoren en zonblootstelling op kinderleeftijd spelen een grote rol. Het aantal moedervlekken varieert van persoon tot persoon, en de kleur kan variëren van lichtbruin tot donkerbruin. Moedervlekken kunnen vlak of verheven zijn, glad of ruw aanvoelen, en ook nog eens variëren in grootte. Je kunt moedervlekken checken met de ABCDE-methode.
Plotseling bruine vlekken op de huid
Pigmentvlekken hoeven niet per se behandeld te worden, maar wanneer je je hier aan stoort, kun je ze laten verwijderen. Je begrijpt vast wel dat je eerst zeker moet weten dat het om een pigmentvlek gaat en wat voor soort pigmentvlek het is. De huisarts of dermatoloog kan de bruine vlek op je huid beoordelen en een diagnose geven. Het is uiteraard belangrijk om zeker te weten dat het om een goedaardige pigmentvlek gaat, en niet om huidkanker of een voorstadium.
Er zijn verschillende opties om pigmentvlekken te behandelen door een specialist. Het hangt van de soort pigmentvlek af welke optie het beste past. Zo kan door middel van lasertherapie een pigmentvlek worden verwijderd. Bij een laserbehandeling wordt er een energiepuls in de huid gestuurd die door het pigment wordt opgenomen. Deze energie wordt omgezet in warmte, wat leidt tot schade aan het pigment. Vervolgens wordt het pigment door het lichaam opgeruimd.
Zo kan ook door middel van cryotherapie pigment uit de huid worden verwijderd. Bij cryotherapie wordt extreme kou gebruikt waardoor pigmentcellen bevriezen en afbreken. Hiernaast kun je ook via een chemische peeling het pigmentvlekken in de huid verminderen. Een chemische peeling kan de bovenste laag van de huid verwijderen en stimuleert nieuwe celvorming, waardoor de huid egaler wordt en pigmentvlekken verminderen.
Pigmentvlekken op de huid voorkomen
Nu vraag je je wellicht af of je bruine vlekken op de huid kunt voorkomen? Hoewel erfelijkheid een rol speelt in het ontstaan van pigmentvlekken, kun je ze voorkomen. De zon is namelijk de grote boosdoener wanneer het gaat om hyperpigmentatie. Bescherm je huid dagelijks tegen UV-straling met een zonnebrandcrème die bescherming biedt tegen zowel UVB als UVA, zoals de Suncare SPF30 of Dagcrème SPF30. Liever een spray? Dan is de Suncare Spray SPF30 iets voor jou. Ook verkrijgbaar met een hogere bescherming van factor 50. Hiernaast kun je ook door middel van beschermende kleding de huid beschermen tegen zonnestraling met bijvoorbeeld een hoed of pet. Ook kun je het beste de felle zon tussen 11.00-15.00 en de zonnebank zo veel mogelijk vermijden.
Veelgestelde vragen over bruine vlekken op de huid
Wanneer je een bruine vlek op de huid hebt kan het raadzaam zijn om deze door de huisarts te laten controleren. De huisarts kan vervolgens de bruine vlek beoordelen en eventueel een behandeling adviseren wanneer dit nodig is.
Er zijn verschillende soorten huidaandoeningen die kwaadaardig kunnen zijn. Hierbij gaat het om vormen van huidkanker. Er zijn veel verschillende vormen van huidkanker maar de drie meest voorkomende soorten zijn het basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom.
Kwaadaardige huidpigmentatie herken je aan de volgende eigenschappen: asymmetrie, onregelmatige randen, verschillende kleuren, meestal groter dan 6 mm en spontane veranderingen. Laat bij twijfel een pigmentvlek altijd door een arts controleren.
Er zijn verschillende soorten pigmentvlekken, een ouderdomsvlek is een van de soorten pigmentvlekken die je op de zonbeschenen huid kunt krijgen.
Sommige vormen van pigmentvlekken kunnen na enige tijd vanzelf vervagen of verminderen, wanneer deze bijvoorbeeld door overmatige zonblootstelling of hormonale veranderingen zijn ontstaan. Denk hierbij aan melasma. Dit hangt af van verschillende factoren waaronder het type pigmentvlek en de oorzaak.
Pigmentvlekken kunnen spontaan ontstaan als gevolg van verschillende interne en/of externe factoren zoals overmatige zonblootstelling en hormonale veranderingen.
Bruine vlekken op de huid kunnen door verschillende redenen ontstaan. Twijfel je over de aard van de bruine vlek op je huid, neem dan altijd contact op met de huisarts.
