Kalknagels, wat kun je eraan doen?

Volwassen huid, Overige
Kalknagels, wat kun je eraan doen?
Marjolein Leenarts
Marjolein Leenarts, Dermatoloog

Geel of wit gekleurde brokkelige teennagels… Mooi is anders, maar zijn kalknagels – ofwel schimmelnagels – ook gevaarlijk voor je gezondheid? En hoe kun je kalknagels behandelen? Ik vertel je hoe het zit.



Kalknagel of schimmelnagel, wat is het?

Een kalknagel of schimmelnagel is een ander woord voor een verdikte, brokkelige nagel. Meestal is een schimmelinfectie de oorzaak. Ik zeg meestal, want je kunt ook een verdikte nagel krijgen wanneer je de huidziekte psoriasis hebt, door ouderdom of een slechte doorbloeding.

Er zijn verschillende soorten ‘schimmelgroepen’ die nagelschimmels kunnen veroorzaken. Een schimmel uit de dermatophytgroep is vaak de boosdoener. Soms zijn het ook de candida-gisten. Candida is een familie van gisten of schimmels die van nature kunnen voorkomen op de huid, de slijmvliezen en in de darmen. Bij mensen die veel met hun handen met water in contact komen, kan een candida zorgen voor een schimmelinfecties aan de nagels van de handen.

Schimmelnagels worden ook wel ‘kalknagels’ genoemd. Eigenlijk een gekke term, want kalknagels hebben niets met kalk te maken, de verkleuring doet alleen wat denken aan kalkaanslag. De medische term voor een schimmelnagel is ‘onychomycose’.

Doen kalknagels pijn? Nou nee, de meeste mensen voelen er weinig tot niets van. Ook zijn schimmel- of kalknagels niet gevaarlijk voor de gezondheid.

Symptomen van kalknagels

Schimmels zijn overal en zitten bij iedereen op het lichaam. Dit is meestal niet erg. De huid heeft een vetlaagje dat je beschermt. Als dat vetlaagje eraf gaat, kan het zijn dat een schimmel de huid en nagels binnendringt en daar gaat groeien, met bijvoorbeeld schimmelnagels als gevolg.

Hoe zie je dat? Als één nagel wit of geel verkleurt, is er waarschijnlijk een schimmel actief. Als de infectie erger wordt, verandert de kleur in geelbruin of groenig. De nagel is ook verdikt en brokkelig en laat soms (gedeeltelijk) los.
Op de voeten begint de infectie vrijwel altijd bij de grote teen. Daarna kan de schimmel zich uitbreiden naar andere nagels.
Als je schimmelnagels hebt, kun je ook voetschimmel hebben. Dat zie je bijvoorbeeld aan velletjes en kloofjes tussen de tenen. Ik schreef eerder meer over dit onderwerp.

Ook met een goede afweer kun je last hebben van schimmelnagels. Wel is de kans op het ontstaan van schimmelnagels groter bij oudere mensen, een verminderde weerstand en bij suikerziekte. Wanneer je nagels sowieso al beschadigd zijn – bijvoorbeeld door een afwijkende nagelgroei door psoriasis – is de kans groter dat er een schimmelinfectie in de nagel komt. Ik som de risico’s nog even in een rijtje voor je op. Wel zo overzichtelijk.
Risicosituaties voor kalknagels:
– veel zeep en shampoo gebruiken
– vaak lang douchen of in bad gaan
– als je een huidziekte of suikerziekte hebt
– als je afweer minder goed is

Hoe kom je van kalknagels af?

En dan de grote vraag: hoe kom je van een schimmelnagel af? Je hoeft een kalknagel niet per se te behandelen. Wil je er toch vanaf? Wellicht heb je iets aan onderstaande informatie.

Pillen Een behandeling met pillen werkt het best: van de 100 mensen met schimmelnagels die deze pillen nemen, gaan de schimmelnagels bij ongeveer 63 mensen weg. De huisarts kan je deze pillen voorschrijven. De behandelkuur duurt wel minimaal drie maanden, bij hardnekkige gevallen zelfs zes maanden. Let op: deze pillen kunnen bijwerkingen hebben.

Nagellak en schimmelcrèmes In deze speciale nagellak zit een middel tegen schimmel: miconazol. Je kunt de nagellak zonder recept kopen bij de drogist of apotheek. De behandeling kan lang duren: ongeveer 9 maanden. Stop met de nagellak als je na 2 maanden nog geen verandering ziet. Dan werkt de nagellak niet bij jou. Een behandeling met deze nagellak werkt minder goed dan pillen. Door het gebruik van deze speciale nagellak is er een kans van 17% dat de schimmelnagel opknapt. Je kunt het dus altijd proberen.

Schimmelcrème Schimmelcrèmes bevatten net als de nagellak miconazol. Helaas werken ze niet goed bij schimmelnagels. Doordat een schimmelnagel geregeld samen met een voetschimmel optreedt, wordt die laatste vaak wel behandeld met een crème. Een schimmelinfectie van de huid, bijvoorbeeld tussen de tenen of op de voetzool, kun je dus wél behandelen met schimmelcrèmes.

Dit kun je zelf doen Door de schimmel kan de nagel dik worden of een andere vorm krijgen. Als je daar last van hebt, kun je de nagel met een puimsteen of vijl bijwerken of dit door een pedicure laten doen. Als je de schimmelnagel ontsierend vindt, kun je er (gewone) nagellak op doen. Dan valt-ie minder op.

Het is niet nodig om een schimmelnagel weg te halen. Soms laat de nagel vanzelf een stukje of helemaal los. Dat kan geen kwaad. Als je last hebt van de loszittende nagel, plak er dan een pleister overheen.

Kalknagels voorkomen

Het is trouwens een misverstand dat schimmelinfecties ontstaan door een gebrek aan hygiëne. Ze ontstaan door een combinatie van verschillende factoren. Deze maatregelen helpen schimmelnagels te voorkomen:

Draag slippers De sporen van schimmels houden zich overal op en je komt er dus gemakkelijk mee in contact. Vooral gemeenschappelijke douches van kleedkamers, zwembaden, sporthallen en sauna’s zijn berucht. Draag daarom altijd slippers in ruimtes waar veel mensen op blote voeten lopen.

Houd je voeten droog Droog je voeten na het douchen/badderen altijd goed af, gebruik eventueel talkpoeder. Schimmelsporen zijn dol op vochtige plekken.

Draag schone sokken Verwissel elke dag je sokken en draag goed ventilerende niet te nauwe schoenen.

Vermijd overmatig zweten Draag als het warm is liefst luchtig, open schoeisel. Dunne sokken en kousen van katoen zijn ook aan te raden.

Niet te veel zeep Gebruik niet te veel zeep Рdie verstoort de huidbarri̬re Рals je je wast en spoel de zeepresten goed af. Je kunt ook een zeepvrije milde reiniger gebruiken, zoals mijn Douchecr̬me, die droogt de huid niet uit en is pH-neutraal. Zeep met desinfecterende bestanddelen is overigens niet effectief tegen schimmels.

Meer doen om je voeten goed te verzorgen? Kijk dan eens naar mijn voetverzorgingslijn.

Veelgestelde vragen over kalknagels

Zijn kalknagels besmettelijk?

Ja, kalk- of schimmelnagels zijn besmettelijk: je kunt het van iemand anders krijgen en aan iemand anders doorgeven. De schimmel komt meestal van iemand in je omgeving. De schimmel zit in schilfers van de huid of van de nagel. Die laten los en komen op bijvoorbeeld de vloeren van zwembaden, doucheruimtes en sportruimtes terecht. Als je deze schilfers op je huid of nagels krijgt, kun je schimmelnagels krijgen.

Werkt een voetenbadje met azijn tegen kalknagels?

Nee, hoewel schimmels niet houden van een zure omgeving kun je niet met enkel het gebruik van azijn een kalknagel behandelen. Azijn trekt namelijk in de nagel, maar de schimmel leeft onder de nagel, op het nagelbed. Omdat schimmels een zure omgeving niet prettig vinden, zal de schimmel de nagel waarschijnlijk wel minder aantasten. Maar: de schimmel blijft aanwezig onder de nagel. Zodra je stopt met de azijnbehandeling van de schimmelnagel, zal de schimmel de nagel direct weer aantasten. Om een kalknagel te behandelen zijn vaak medicijnen nodig.

Kun je nagellak dragen op een kalknagel?

Ja, dat kan.

Kun je met een kalknagel naar de pedicure?

De pedicure kan niets doen voor de genezing van de kalknagel, maar kan ’m misschien wel vijlen of zo bijwerken dat-ie minder opvalt.

Wat gebeurt er als je kalknagels niet behandelt?

Kalknagels hoef je niet per se te behandelen, ze kunnen geen kwaad. Als je er veel last van hebt, kun je nadenken over een behandeling. Ga dan naar de huisarts voor advies.