Bevriezing van de huid

Wanneer delen van je lichaam langdurig aan temperaturen onder het vriespunt worden blootgesteld, kan dit bevriezing van de huid en onderliggende weefsels veroorzaken. Door bevriezing stopt de bloedtoevoer naar de weefsels en kunnen cellen beschadigd raken. In principe kan elk deel van het lichaam bevriezen. Maar het meeste risico op bevriezing hebben je vingers, tenen, neus, oren, wangen en kin. 

Bevriezingsverschijnselen

Bevriezing van de huid kent verschillende stadia. Het begint met een prikkelend en/of doof gevoel van de huid, die – bij opwarming – pijnlijk wordt en gaat tintelen. Maar houdt de blootstelling aan de kou aan, dan kleurt de huid wit of bleek en kan deze gevoelloos worden. 

Na opwarming van de huid kunnen er grote blaren ontstaan. Bij ernstige vormen van bevriezing worden alle lagen van de huid aangetast. De huid wordt wit of blauwachtig grijs en alle gevoel trekt weg uit de huid. Er zullen zich grote blaren vormen 24-48 uur na opwarming van de huid. Ten slotte kan bevriezing zo ernstig zijn dat niet alleen de huid, maar ook de spieren, pezen en bot zijn bevroren.

Afhankelijk van de ernst van de bevriezing kan het weefsel van de huid weer herstellen. Bij zeer diepe weefselschade door bevriezing is herstel echter niet meer mogelijk. Dan zal amputatie van het lichaamsdeel onvermijdelijk zijn.

Behandeling van de bevroren huid

Herken je bevriezingsverschijnselen, zoek dan zo snel mogelijk de warmte op. Het ontdooien van bevroren huid moet geleidelijk gebeuren. Gebruik handwarm water of een warm washandje. Ga niet wrijven en vermijd direct contact met heet water. Let erop dat je opwarmt in een omgeving waar de huid niet opnieuw kan bevriezen. Opnieuw bevriezen na ontdooien geeft namelijk nog meer schade!

Komt het gevoel niet in je lichaam terug? Kleurt je huid grijs, krijg je pijn, neemt zwelling of roodheid toe, of krijg je koorts? Ga dan onmiddellijk naar een arts.

Tips om bevriezing te voorkomen

Het spreekt natuurlijk voor zich dat je altijd moet proberen bevriezing van de huid te voorkomen. Ik geeft je een paar tips die je helpen veilig en warm te blijven: 

• Beperk de tijd die je doorbrengt in koud, winderig en nat weer bij temperaturen ver onder nul. 
• Zorg ervoor dat je je goed kleedt voor extreem koud weer. Draag verschillende lagen warme kleding, met de buitenste laag wind en waterproof. Let op dat kleding niet knelt. Bescherm je oren en gezicht met een (bivak)muts en bril. Draag handschoenen (of nog beter: wanten), een dubbele laag sokken en zorg dat ook je enkels beschermd zijn tegen de kou.
• Let goed op of je tekenen van bevriezing herkent. Vroege tekenen van bevriezing zijn een rode of bleke huid, een prikkelend of doof gevoel in je huid.
• Je bevroren tenen of bevroren handen opwarmen moet langzaam gebeuren. Gebruik handwarm water of een warm washandje.
• Blijf bewegen.
• Blijf voldoende eten en drinken. 

Wist je dat 

• In bepaalde gevallen er een verhoogd risico bestaat op bevriezing? Zo kan iemand in het geval van uitdroging, overmatig zweten, diabetes of uitputting de kou minder voelen of minder goed reageren op kou. Ook kinderen en ouderen kunnen het moeilijker hebben om hun lichaamstemperatuur vast te houden. 
• Vaseline niet helpt om bevriezing te voorkomen? Lees er hier meer over.
• Water, dat bevriest natuurlijk wel in ijzige omstandigheden. En laat het nou zo zijn dat zonnebrandcrèmes als ingrediënt nummer één aqua hebben (water dus). Speciaal om deze reden onderging mijn suncare een bevriezingstest. Uitkomst: mijn suncare is geschikt bevonden voor wintersport!