Gebrekkige hygiëne wordt ten onrechte gezien als oorzaak van huidkwaaltjes. Uit mijn onderzoek onder 1021 jonge ouders blijkt dat er nog veel misverstanden leven onder ouders als het gaat over het ontstaan van kinderkwalen. Ouders schamen zich nog geregeld als hun kind last heeft van berg, waterpokken of eczeem. Hoe komt dit?
Onderzoek kinderkwalen
Uit het onderzoek blijkt dat 36% van de jonge ouders niet uitsluit dat de kinderkwaal berg ontstaat als een gevolg van gebrekkige hygiëne. 17% van de ouders geeft aan zich te schamen als hun kind last heeft van deze onschuldige kinderkwaal. Ook voor waterpokken en eczeem gelden misverstanden over het ontstaan van de kwaal. 20% van de jonge ouders sluit niet uit dat een gebrekkige hygiëne een oorzaak van waterpokken zou zijn. 24% van de ouders geeft aan dit ook bij eczeem niet uit te durven sluiten.
Te veel hygiëne kan juist funest zijn
Dat er een vrees is voor viezigheid is, is wel te zien. Echter is de werkelijkheid voor bijvoorbeeld eczeem eerder tegenovergesteld. Zeep, heet water en lang onder de douche staan of in bad liggen droogt je huid uit. Dit komt doordat frequent gebruik van water en zeep de barrièrefunctie van de huid verstoort. Er is zelfs een theorie dat te veel hygiëne een rol speelt in het ontstaan van eczeem. De associatie met een gebrekkige hygiëne is dus wetenschappelijk volledig ongegrond.
Voor waterpokken geldt hetzelfde; het hebben van waterpokken heeft absoluut geen relatie met hoe schoon iemand is. In Nederland en België krijgt eigenlijk bijna iedereen waterpokken op kinderleeftijd. Het virus waardoor je met waterpokken besmet kunt raken zit in iemands keel. Door hoesten, niezen en praten komt het virus in de lucht. Wanneer je het virus inademt raak je besmet. Ook het vocht in de blaasjes bevat het virus waardoor het virus via de handen aan anderen overgedragen kan worden.
Waterpokken is juist beter op jonge leeftijd door te maken
Ook rondom waterpokken bestaan er misverstanden onder de jonge ouders. 17% geeft aan dat je waterpokken beter kunt voorkomen dan genezen. Waterpokken zijn echter heel lastig te voorkomen. Kinderen zijn al besmettelijk voordat er blaasjes te zien zijn. Daarnaast is het juist beter om op jonge leeftijd waterpokken door te maken. Op volwassen leeftijd hebben mensen er vaak veel meer last van en zijn de risico’s op bijkomende complicaties zoals een varicellapneumonie (ernstige longontsteking) groter.
Ook voor zwangere vrouwen geldt dat het beter is als zij op jonge leeftijd waterpokken hebben doorgemaakt. Voor zwangeren kunnen waterpokken ronduit gevaarlijk zijn. De kans op een ernstig beloop van waterpokken is namelijk groter als je zwanger bent. Wanneer een zwangere vrouw in haar kinderjaren waterpokken heeft doorgemaakt (zoals 96% van de bevolking) dan heeft zij beschermende antistoffen aangemaakt en loopt zij volgens het RIVM geen risico meer. De vrouwen die geen waterpokken in hun kinderjaren gehad hebben, hebben die antistoffen niet en kunnen daarom wel een infectie oplopen met vergrote kans op complicaties. Door het RIVM is vastgesteld dat 5-10% van de zwangeren met waterpokken een varicellapneumonie oploopt. Ook is er kans op een infectie van de foetus in de baarmoeder (8-12%). Bij een deel van de geïnfecteerde foetussen kan dit leiden tot het congenitaal varicellasyndroom.
Uit het onderzoek onder de 1021 jonge ouders blijkt dat toch nog 15% van de jonge vaders aangeeft zich te schamen als hun kind last heeft van waterpokken, maar dat is dus niet nodig. Waterpokken zijn erg lastig te voorkomen en het is dus juist veiliger ze op jonge leeftijd door te maken.
Dat er schaamte voor huidkwalen als berg, waterpokken en eczeem heerst onder de ouders heeft dus vaak te maken met het ongegronde idee dat de huidkwaaltjes veroorzaakt worden door een gebrek aan hygiëne. De huidkwaaltjes zijn echter geen teken van gebrek aan hygiëne en schaamte is dan ook zeker niet nodig.
