Galbulten, netelroos… De medische benaming voor deze termen is urticaria. Urticar betekent in het Latijn ‘brandnetel’, dus je kan wel raden waarom dit een vervelende huidkwaal is… jeuk! Bij galbulten en netelroos krijg je een sterk jeukende (soms brandende) huiduitslag, met rode verdikte plekjes die komen en gaan. Ik leg je hieronder uit wat de oorzaak is en wat je eraan kunt doen.
Drs Leenarts over urticaria
Wat is urticaria?
- Urticaria is een soort allergische reactie. Soms door een voedingsmiddel of geneesmiddel, maar ook door kou of warmte, of druk op de huid. Ook een virusinfectie kan zorgen voor galbulten (vaak bij kinderen).
- Deze huidkwaal komt vaak voor: een op de vijf Nederlanders krijgt het een keer.
- Urticaria kan in acute vorm (< 6 weken) of chronische vorm (> 6 weken) voorkomen.
- De bulten worden ook wel kwaddels of urtica genoemd en lijken soms wel op brandnetelbultjes. Typisch voor galbulten is dat ze snel wegtrekken (< 24 uur), maar dan vaak wel op een andere plek terugkomen.
- De (soms brandende) huiduitslag bij urticaria kan enorm jeuken. De rode, verdikte plekken komen en gaan en kunnen zich over het hele lichaam bevinden.
- De diepere variant van urticaria heet angio-oedeem: een ontstekingsreactie in het onderhuids vetweefsel, wat leidt tot vochtophopingen.
Tips bij urticaria
- Wellicht een open deur, maar als je erachter bent gekomen welke prikkel urticaria veroorzaakt bij jou, vermijd deze dan!
- Uitwendige crèmes of zalven met antihistaminica helpen helaas niet tegen urticaria, ga dus echt voor een antihistaminicum in pil-vorm.
- Probeer niet te krabben aan de jeukbulten!
- Ga naar de dokter als je merkt dat de huiduitslag erger wordt.
Veelgestelde vragen over urticaria (netelroos, galbulten)
Nee, netelroos en galbulten zijn niet besmettelijk.
Hier kom je meestal achter doordat je bepaald voedsel eet, en dan vlak daarna een reactie krijgt. Je kunt hier ook een allergietest voor laten doen bij de huisarts of allergoloog.
Over het algemeen niet, de jeuk is voornamelijk irritant. Tenzij er zwellingen in de keel ontstaan. Dan moet je zo snel mogelijk naar de Eerste Hulp!
Na enkele uren of weken (afhankelijk van de vorm) verdwijnen de galbulten vanzelf. Bij chronische urticaria komt het wel iedere keer terug, maar ook dit kan binnen enkele jaren weer verdwijnen.
Een natte, koude doek kan helpen tegen de jeuk.
Dat kan bij de vorm ‘cholinergische urticaria’. Je krijgt dan na verhoging van de lichaamstemperatuur kleine bultjes van 1-3 mm. Dit zijn zwellingen van allerlei kleine zweetkliertjes.
De namen lijken erg op elkaar, maar deze oorzaak van deze twee huidaandoeningen verschilt behoorlijk. Netelroos is een soort allergische reactie door een prikkel, gordelroos is een huiduitslag door het waterpokkenvirus.
Hitte bultjes horen onder de vorm cholinergische urticaria. De bultjes van 1 tot 3 millimeter ontstaan door een verhoging van de lichaamstemperatuur. Je hoeft er niets aan te doen; de bultjes trekken binnen enkele uren tot 24 uur weer weg.
Raak je een brandnetel aan, dan is de kans groot dat je hierna jeukende bultjes op je handen hebt. Dit is een lichte vorm van urticaria, de bultjes trekken dus gelukkig snel weer vanzelf weg.
